مرض قند تقصیر قند نیست
به گزارش وبلاگ فرافایلی، بعضی بیماران گاهی در مراجعه به مطب می گویند علت ابتلایشان به دیابت مصرف زیاد قند، همراه چای داغ بوده است و انتظار دارند با قطع مصرف قند بیماری شان بهبود یابد. این تصور چندان صحیح نیست و در واقع مجموع کالری
دکتر محمدرضا مهاجر تهرانی، فوق تخصص غدد و متابولیسم
بعضی بیماران گاهی در مراجعه به مطب می گویند دلیل ابتلایشان به دیابت مصرف زیاد قند، همراه چای داغ بوده است و انتظار دارند با قطع مصرف قند بیماری شان بهبود یابد. این تصور چندان صحیح نیست و در واقع مجموع کالری مصرفی در ایجاد چاقی اهمیت دارد.
خیلی از بیماران یا افرادی که می خواهند از دیابت پیشگیری نمایند، تصور می نمایند که اگر قند نخورند، مبتلا به دیابت نمی شوند در حالی که مصرف هرگونه مواد غذایی که حاوی نشاسته، برنج، نان و حتی مواد چربی باشد در ایجاد چاقی موثر است زیرا چاقی، باعث افزایش مقاومت بدن به انسولین می گردد و به مرور زمان، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را که شایع ترین نوع دیابت است بالا می برد.
این موضوع را در نظر داشته باشید که حذف قند به تنهایی نمی تواند از ابتلا به بیماری دیابت پیشگیری کند. افرادی که زمینه ابتلا به دیابت دارند، باید در مصرف بعضی مواد غذایی مانند ماکارونی، برنج، مواد چربی و... حد تعادل را رعایت نمایند و عمدتا از موادی مانند کاهو، سبزیجات، کلم، هویج و... که کالری کمتری دارند و به اسم فیبر غذایی محسوب می شوند، استفاده نمایند. توصیه می کنم تمامی مبتلایان به دیابت به متخصص تغذیه مراجعه نمایند و برنامه غذایی خاص خود را دریافت نمایند.
نکته مهم بعدی مساله افزایش وزن در پی تزریق انسولین است. اصولا تزریق انسولین در بیماران دیابتی می تواند باعث افزایش وزن گردد. در واقع در تمامی بیماران دیابتی که انسولین تزریق می نمایند به دلیل کنترل قندخون، دفع قند به وسیله ادرار کاهش می یابد و همین مساله باعث افزایش وزن بیمار می گردد.از سوی دیگر بیمارانی که انسولین استفاده می نمایند، رژیم غذایی شان را رعایت نمی نمایند و به راحتی غذای بیشتری می خورند بنابراین به بیماران دیابتی که انسولین استفاده می نمایند، توصیه می گردد حتما رژیم غذایی شان را رعایت نمایند. به علاوه استفاده از متفورمین همراه انسولین می تواند از ایجاد اضافه وزن در بیماران دیابت نوع 2 تا حدودی جلوگیری کند. گاهی اوقات هم افراد مبتلا به دیابت به دلیل گاستروپارزی یا اختلال در تخلیه معده احساس سیری زودرس و پری سر دل می نمایند و این مساله باعث می گردد که مواد غذایی کمتری مصرف نمایند. به همین خاطر بهتر است بیماران مبتلا به دیابت به جای داشتن وعده های حجیم، وعده های غذایی خود را به 6 وعده اصلی و میان وعده تقسیم نمایند. از قلم نیاندازید که استفاده از میان وعده در افرادی که انسولین تزریق می نمایند در تعادل نوسانات تنظیم قندخون از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر توصیه می گردد که ناهار کمتری مصرف نمایند و بین صبحانه و ناهار و قبل از خواب میان وعده ای که می تواند شامل یک میوه یا یک لیوان شیر با بیسکویت سبوس دار یا یک لقمه نان و پنیر باشد، مصرف نمایند.
از مسائل شایع که بعضی بیماران به آن باور دارند، این است که بارداری دلیل ایجاد دیابت در آنان بوده است. این باور به این دلیل که در بسیاری از زنان در ابتدای دوران بارداری آزمون?های قند خون طبیعی هستند، نشات می?گیرد. ولی باید بدانیم که مهم ترین علامت ابتلا به دیابت بارداری، داشتن نوزاد ماکروزوم یا به عبارت دیگر نوزادی با وزن بالای حد طبیعی است. گاهی به رغم اینکه آزمایش های قندخون ناشتا در دوران بارداری طبیعی است ممکن است فرد مبتلا به دیابت بارداری باشد. به طور کلی در کشور ما، 5 تا 6 درصد خانم ها حین بارداری مبتلا به دیابت بارداری هستند که معمولا بدون علامت است. اگر دیابت به موقع تشخیص داده نگردد برای مادر و جنین مشکلاتی ایجاد می نماید. به خصوص اگر قندخون در زمان بارداری کنترل نگردد، می تواند باعث تولد نوزاد درشت، ایجاد مشکلاتی در زایمان و حتی مرگ نوزاد یا حوادث زایمانی برای مادر و جنین گردد. به همین خاطر مساله تشخیص از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می توان با دادن رژیم غذایی مناسب و تزریق انسولین مشکل را رفع کرد.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که تشخیص دیابت بارداری فقط بر اساس یک آزمایش ساده قندخون نیست. گاهی اوقات ممکن است که قند خون مادر طبیعی باشد اما احتیاج است که تست تحمل گلوکز انجام گردد. به این معنا که مقدار مشخصی از گلوکز - که یک نوع قند ساده است - به بیمار داده می گردد و بعد از گذشت یک تا دو ساعت، قندخون وی آنالیز می گردد. اگر مقدار قندخون بالاتر از حد طبیعی باشد نشان دهنده این است که فرد مبتلا به دیابت بارداری است. بنابراین به خانم های باردار توصیه می گردد طی اولین مراجعه یک بار آزمایش قندخون ناشتا انجام دهند و اگر قندخون طبیعی بود سپس در هفته 24 تا 28 بارداری تست تحمل گلوکز انجام گردد.
بعلاوه خانم هایی که از قبل دیابت دارند، نباید به صورت ناخواسته باردار شوند زیرا امکان دارد دیابت بارداری باعث اختلال در تشکیل اندام های جنین گردد. کنترل قند خون به خصوص در 8 هفته اول بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به عبارت دیگر در مادران دیابتی که قندخون غیرطبیعی دارند و اطلاعی از بارداری خود ندارند احتمال ابتلا به ناراحتی های قلبی، کلیوی و عصبی بالاست.
منبع مقاله: هفته نامه سلامت
/ج
منبع: راسخون