تمدید 90 روزه؛ رنگ کردن گنجشک به جای قناری - وبلاگ فرافایلی

به گزارش وبلاگ فرافایلی، با وجود تمدید معافیت های هسته ای در چارچوب برجام از سوی آمریکا، در عمل به خاطر سنگ اندازی ها و ایجاد مانع و تردید در راستا کار، انجام اقدامات مربوط به این معافیت ها با اخلال جدی روبرو شده است و باید گفت بود و نبود آن چندان تفاوتی به حال ایران ندارد.

به گزارش وبلاگ فرافایلی، وزارت امور خارجه آمریکا 10 مرداد در بیانیه ای از تمدید معافیت های همکاری های هسته ای اتحادیه اروپا، چین و روسیه با ایران به مدت 90 روز دیگر اطلاع داد. این در حالی است که پیش از این معافیت ها سالانه تمدید می شد.

معافیت های همکاری هسته ای شامل همکاری ها در حوزه تحقیقاتی و صلح آمیز هسته ای (بازطراحی رآکتور آب سنگین در اراک، تبدیل یک مرکز غنی سازی اورانیوم در فردو، تبادل سوخت در تأسیسات رآکتور بوشهر و رآکتور تحقیقاتی تهران و ساخت راکتور بوشهر) است و کشورهای دارای معافیت بدون هراس از تحریم های آمریکا می توانند به همکاری با ایران در اراک، بوشهر و فردو ادامه دهند.

در ماه می بعضی از معافیت ها (معافیت انتقال آب سنگین مازاد به عمان و مبادله اورانیوم غنی شده با کیک زرد) دیگر تمدید نشد و در بعضی بخش های دیگر مهلت تمدید از 180 روز به 90 کاهش یافت و اکنون تمامی پنج معافیت باقی مانده برای مدت 90 روز تمدید شده است.

این معافیت ها به توضیح زیر هستند:

-بازسازی رآکتور اراک به منظور جلوگیری از تبدیل شدن به نیروگاه فراوری پلوتونیوم تسلیحاتی.

-بهبود زیرساخت ها در تاسیسات فردو برای اطمینان حاصل کردن از این که این تاسیسات دیگر برای فعالیت غنی سازی اورانیوم مورد استفاده قرار نمی گیرد.

-فعالیت در واحد موجود نیروگاه اتمی بوشهر برای اطمینان حاصل کردن از فعالیت های امن و شفاف، برای تسهیل تامین و بازگرداندن سوخت خارجی که موجب پیشگیری از هر احتیاج قانونی ایران به غنی سازی اورانیوم و همچنین برای جلوگیری از دسترسی آن به سوخت مصرف شده که ممکن است پلوتونیوم از آن استخراج گردد.

-تهیه اورانیوم غنی شده برای رآکتور تحقیقاتی تهران به مقدار لازم و تحت راستی آزمایی بین المللی به منظور جلوگیری از هرگونه فراوری درونی سوخت در این رآکتور.

-انتقال ضایعات و سوخت مصرفی رآکتور برای برای اطمینان حاصل کردن از این که مواد حساس دیگر بازیافت نشده و در ایران غنی سازی نشوند.

با وجود خروج آمریکا از برجام به طور یک جانبه و بازگشت تمامی تحریم های یک جانبه این کشور و پیگیری سیاست فشار حداکثری، آمریکا در خصوص معافیت های هسته ای طبق برجام نتوانسته به طور فوری اقدام کند اما در این مدت تا جایی که توانسته است -البته در بخش مهمی از هدفش هم پیروز بوده- بر سر اجرای همکاری های هسته ای سنگ انداخته است.

ترامپ و تیم B و شرکای منطقه ای آنها کوشش دارند تا هر چه بیش تر طرف های چینی، روسی و اروپایی را از همکاری هسته ای حتی در پروژه های کاملا صلح آمیز و بعضا انسان محبت آمیز از جمله فراوری رادیوایزوتوپ و رادیو دارو ناامید کند.

همان طور که آمریکا مدعی است کالاها و خدمات انسان محبت آمیز را تحریم ننموده اما عملا بر سر تامین آنها و مراودات اقتصادی و تجاری مرتبط با آنها مانع ایجاد نموده است در زمینه همکاری های هسته ای نیز همین رویه را پیش گرفته است. با وجود گذشت چهار سال از عمر برجام و در حالی که قرار بود پروژه بازطراحی و ساخت راکتور جدید اراک طی پنج سال انجام گردد اما به سختی می توان گفت که این پروژه بتواند با این روند فعلی تا یک سال آینده وارد مرحله نصب تجهیزات و راه اندازی گردد.

علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی هفته گذشته یک بار دیگر در ادامه انتقادها به طرف چینی به خاطر کاستن از سرعت کار در ارتباط با مدرن سازی راکتور اراک اظهار کرد: با اعلام خروج آمریکا از برجام، چین علی رغم تعهداتی که برعهده داشت، از سرعت همکاری ها با ما کاست و البته انتظار ما از طرف چینی، چیز دیگری بود. طرف چینی می گوید اگر با شما همکاری کنم آمریکا ممکن است شرکت های چینی مرتبط با صنعت هسته ای را مورد تحریم قرار دهد.

به گزارش وبلاگ فرافایلی، پس از امضای برجام، ایران با بازطراحی رآکتور اراک موافقت کرد و آمریکا و چین به طور مشترک ریاست گروه کاری مسئول پروژه تغییر ساختار راکتور اراک را برعهده گرفتند. پس از خروج آمریکا از برجام، در گروه کاری بازطراحی رآکتور اراک بریتانیا جایگزین آمریکا شد و به طور چشمگیری از سطح همکاری های چین با ایران کاسته شد.

هر چند مقامات چینی نسبت به فشارهای آمریکا در رابطه با راکتور اراک انتقاد نموده اند اما تعلل طرف های چینی و به اصطلاح بعضی دندان گردی ها بر سر چگونگی تامین و ساخت تجهیزات و هزینه های مربوط به آن که موجب شد موافقت نامه ها با تاخیر به امضا برسد یا قطعی نگردد.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز روز پنج شنبه هفته گذشته با اشاره به خروج آمریکا از برجام و مسئولیت چین و انگلیس در برنامه های مربوط به راکتور آب سنگین اراک بیان کرد، طرف های باقیمانده در برجام از مواضع پکن در قبال اجرای پروژه های مرتبط با راکتور اراک حمایت نموده اند.

این مقام چینی با انتقاد دوباره از مواضع ضد ایرانی آمریکا، بر مخالفت قاطع پکن با تحریم های فراسرزمینی واشنگتن علیه تهران تاکید نمود و گفت که چین به همکاری با دیگر کشورها برای اجرای موثر برجام ادامه خواهد داد.

با وجود اعلام حمایت از برجام و ادامه همکاری های هسته ای که در کمیسیون مشترک برجام اخیرا از سوی کشورهای 1+4 مورد تاکید نهاده شد ادامه کار به شکل فعلی و این سطح از اختلال و کندی کار امکان پذیر نیست و این کشورها نباید فکر نمایند کار بزرگی صورت گرفته است.

در عین حال مقامات اروپایی ، چین و روسیه باید بدانند که تمدید معافیت های هسته ای برای 90 روز که اکنون تعدادش از هفت معافیت به پنج معافیت رسیده است و به گفته مقامات آمریکایی در این 90 روز هم از هرگونه فشار برای محقق نشدن آنها فروگذار نخواهند بود، دردی از ایران و اجرای همکاری های طبق برجام دوا نخواهد کرد و عملا این پروژه ها در زمان بندی مشخص شده اجرا نخواهد شد. با وجود اعلام حمایت از برجام و ادامه همکاری های هسته ای که در کمیسیون مشترک برجام اخیرا از سوی کشورهای 1+4 مورد تاکید نهاده شد ادامه کار به شکل فعلی و این سطح از اختلال و کندی کار امکان پذیر نیست و این کشورها نباید از تمدید معافیت ها به شکل معیوب و ناقص شادمان باشند و فکر نمایند کار بزرگی صورت گرفته است.

اگر تمدید معافیت ها در یک زمان بندی بلندمدت انجام نگردد عملا کشورها و شرکت هایی که باید در این زمینه ها همکاری نمایند وارد نخواهند شد و این هدفی است که آمریکایی ها از تمدید کوتاه مدت معافیت ها دنبال می نمایند از این رو لازم است تا کشورهای 1+4 با نفوذ خود اقدام موثر را انجام دهند. یکی از مقامات آمریکایی در همین رابطه گفته است: هدف ما همچنان سرانجام دادن به این معافیت ها است و این معافیت ها هر لحظه می توانند لغو شوند.

آمریکایی ها با تمدید معافیت ها به طور ناقص و برای مدت زمان کوتاه عملا انجام این پروژه ها را با مشکل روبرو نموده اند و از طرفی به عنوان یک امتیاز به طرف های اروپایی و چین و روسیه آن را می فروشند و هم چنین از درگیری با این کشورها خود را دور نگه می دارند. بدون شک این روند به نفع آمریکا و کشورهای 1+4 است اما ایران نه. تمدید سه ماهه معافیت ها قطعا در چارچوب فشار حداکثری به ایران و کاری نخ نما شده برای حفظ آبروی اروپایی ها و به نحوی از سر ناچاری است تا بیش از این کشورهای اروپایی و آمریکا در مقابل یکدیگر بر سر برجام قرار نگیرند.

بنا بر اطلاع خبرنگار وبلاگ فرافایلی، بازطراحی راکتور به زودی وارد فاز ساخت تجهیزات می گردد اما با این نوع اقدامات آمریکا در تمدید معافیت ها به مدت 90 روز عملا کار با تاخیر و تردید رو به رو می گردد.

از این رو کشورهای اروپایی اگر در اعلام حمایت شان از برجام و ادامه اجرای همکاری های هسته ای جدی هستند لازم است تا در رابطه با معافیت های هسته ای رویکردی متفاوت نسبت به آنچه تاکنون داشته اند اتخاذ نمایند چرا که ادامه این روند می تواند موضوع راکتور اراک را که در گام دوم کاهش تعهدات، مستثنی شده بود در جهت دیگر اقدامات کاهشی ایران قرار دهد و گزینه بازگشت به ساخت و تکمیل راکتور قبلی اراک با قدرت 40 مگاوات کلید بخورد.

یک مقام مطلع ایرانی در این رابطه به وبلاگ فرافایلی گفت: ما خیلی روی اقدامات طرف های برجامی حساب باز نمی کنیم وقتی ببینیم عملا کار در بازطراحی پیش نمی رود، برنامه خود را پیش خواهیم گرفت.

وی ادامه داد: آنها شاید معافیت ها را لغو ننموده اند اما عملا مانع کار شده اند. تمدید سه ماهه معافیت ها فایده ندارد.

به گزارش وبلاگ فرافایلی، همان طور که مقامات آمریکایی اعلام نموده اند ترجیح آنها این است که به طور کلی معافیت های هسته ای در چارچوب برجام را نیز در پاسخ به اقدامات مرتبط با کاهش تعهدات ایران دیگر تمدید ننمایند. از این رو تمدید دست و پا شکسته این معافیت ها در حالی که آمریکا در چارچوب فشار حداکثری و افزایش تنش منطقه ای اقدامات زیادی را علیه انجام داده است، تنها دستاویزی برای دیگر طرف های برجام برای توجیه کوتاهی در انجام تعهداتشان است.

در عین حال این تمدید از نوع کوتاه مدت در حالی که شرکت های مختلف اروپایی و چینی در محدودیت و معذوریت همکاری فنی و اقتصادی با ایران هستند برای ایران نمی تواند بهره ای در بر داشته باشد چرا که عملا کارها در اجرای پروژه های هسته ای عملا پیش نخواهد رفت. اروپایی ها نیز باید بدانند که این نوع تمدید معافیت ها مورد پذیرش ایران نیست و تفاوتی با اجرا نشدن تعهدات ندارد. بنا بر این لازم است کشورهای 1+4 برای جلوگیری از وارد شدن ضربه ای مهلک تر از آنچه تاکنون به برجام وارد شده است در رابطه با معافیت های هسته ای هر چه زودتر کاری انجام دهند.