قرار نبود نمایشگاه کتاب باشگاه بدن سازی باشد! - وبلاگ فرافایلی

به گزارش وبلاگ فرافایلی، غم انگیز این نیست که چرا این روز ها آمار فروش کتاب پایین است، غم انگیز این است که چرا یکی از تفریح های ساده و ارزان قیمت زندگی را به مثابه دارویی بسیار مفید، اما تلخ به مردم عرضه نموده ایم.

به گزارش ، نمایشگاه کتاب هم به تبع سایر جوانب زندگی امروز هر سال بیش از پیش تحت تأثیر ابزار دیجیتال قرار می گیرد. این روز ها هیاهو و شوری که در اپلیکیشن های ویژه ادبیات و کتاب دیده می گردد بیش از رسانه های مرسوم است. از طرفی فروش نسخه های پی دی اف کتاب و رواج بوک ریدر ها هم جنبه های تازه ای هستند که در نمایشگاه های سال های اخیر بیشتر به چشم می آیند. هر چند ممکن است ابزار ها تغییر نمایند و روش های مدرن وارد عرصه کتاب و کتابخوانی ما شوند، اما اغلب طول می کشد تا رویکرد های اشتباه یا بعضاً کهنه ما تغییر نمایند و رفته رفته به روز شوند.

یکی از نقاط مشترک اغلب برنامه ها، گزارش ها و مصاحبه هایی که طی روز های نمایشگاه کتاب شاهد هستیم به اصطلاح ترویج فرهنگ کتابخوانی است و انتقاد از سطح پایین مطالعه در ایران. برنامه و مطالب تخصصی تر به شکل جدی به واکاوی دلایل پایین بودن سرانه مطالعه در ایران می پردازند و برنامه های امروزی تر و عمومی تر هم با انواع و اقسام گوشه و کنایه های گاه طنزآمیز به این ضعف عمومی و غم انگیز ما ایرانی ها اشاره می نمایند. روش هایی که شاید سر و شکل شان به مدد برنامه های خوش رنگ و لعاب یا صفحات رنگی جراید جذاب تر شده باشد، اما دقیق که می نگری رویکردشان همان نصیحت ها و سرکوفت های مدل سنتی آموزشی است. آن قدر این کار را در این سال ها تکرار نموده ایم که دیگر کتاب خواندن به یک وظیفه و مشق همگانی برای جامعه بدل شده است که گویی باید مانند شربت تلخی آن را نوشید!

غم انگیز این نیست که چرا این روز ها آمار فروش کتاب پایین است، غم انگیز این است که چرا یکی از تفریح های ساده و ارزان قیمت زندگی را به مثابه دارویی بسیار مفید، اما تلخ به مردم عرضه نموده ایم؟ غم انگیز تر این است که طی این سال ها آن قدر بر این روش تبلیغ و ترویج فرهنگ کتابخوانی اصرار ورزیده ایم که حالا با نوعی عذاب وجدان جمعی در جامعه روبرو ایم. عذاب وجدان از این که چرا کتاب نمی خوانیم؟ گویی تکالیف اجباری مدرسه مان را انجام نداده ایم. طبیعتاً حالا با شرایطی پیچیده سر و کار داریم؛ آدم هایی که خواه ناخواه در پس ذهن شان کتاب خواندن، به عنوان فعلی پرمشقت حک شده است و خودشان نیز پیدا و پنهان خود را سرزنش می نمایند که چرا تاکنون کم یا هرگز کتاب نخوانده اند.

این همه در حالی است که کتاب خواندن اساساً قرار نبود مانند تمرین های باشگاه بدن سازی باشد! آن ها که دست بر قضا به دور از همه این تبلیغات و ترویج های کتابخوانی از همان ایام کودکی یا نوجوانی طعم خواندن کتابی گیرا و پرکشش را چشیده باشند پرمی دانند که چه تفریحی است غرق شدن میان سطور قصه ای و تجربه جهان هایی بی نظیر و متفاوت.

کافی است که هر کس یک بار به کتابی چنان گیرا بربخورد که یک نفس تا انتهایش را بخواند و چشم بر هم نگذارد. کافی است که هر کس این تجربه شیرین را در خاطر داشته باشد که شبی را تا صبح نتوانسته دست از کتاب کشیده و بخوابد و صبح همزمان با روشنایی سپیده دم داستانی، ماجرایی و روایتی را به انتها رسانده باشد. لذت تجربه توأمان روشن شدن ذهن آدمی و طلوع خورشید.

کسی که مزه چنین تفریحی را چشیده باشد، دیگر برای کتاب خواندن، نیازی به ترویج کلیشه ای رسانه ها و اهل ادب ندارد. نگاه ما طوری است که انگار همه باید از همان عنفوان کودکی کتاب خواندن را با داستایوفسکی و تاریخ بیهقی شروع نمایند! نگاه ما به گونه ای است که امروز به اعتراف بعضی از دوستان نویسنده و منتقد، حتی کتاب خواندن برای بعضی از اهل ادب نیز به وظیفه ای روزانه بدل شده، انگار که کاری است روزانه و باید به ناچار انجامش داد.

شاید وقتش رسیده باشد که کمی دست نگه داریم و دست کم از انتقال مداوم حس عذاب وجدان به مردم و جامعه بابت کتاب نخواندن دست بکشیم. شاید وقتش رسیده که همزمان با نمایشگاه کتاب، به جای تکرار واژه هایی تکراری و به سخره دریافت آن هایی که به زعم ما تن ها برای خوردن سیب زمینی سرخ نموده و گشت و گذار به نمایشگاه می آیند به این نکته ظریف بپردازیم که خواندن کتاب می تواند به اندازه همان سیب زمینی سرخ نموده، خوش طعم باشد. در غیر این صورت ابزار های نوین نیز به دلایل دیگری برای شرم و خجالت مان از کم خواندن یا نخواندن بدل خواهند شد.

نمایشگاه کتاب سال به سال افکار جدیدی را با خود به شهر می آورد و تنها بخش تکراری آن بعضی از ما هستیم که رویکردمان در ترویج کتابخوانی همچنان قدیمی و ناکارآمد مانده است. آری کتاب خواندن مثل وزنه زدن در باشگاه بدن سازی باعث ورزیده شدن ذهن می گردد، اما هرگز مثل بدن سازی مجموعه ای از تکرار کار هایی سخت و طاقت فرسا نیست. کتاب خواندن تفریحی است بی نظیر که رفته رفته از ذهن جامعه مان شسته شده و از آن تنها عذاب وجدانی جمعی باقی مانده است.

منبع: روزنامه ایران