شناخت؛ پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی - وبلاگ فرافایلی

به گزارش وبلاگ فرافایلی، هر آسیب شغلی، فرسودگی شغلی نیست

فرسودگی شغلی ممکن است با عوارض ناشی از مشاغل سخت و زیان آور اشتباه گرفته گردد. مخاطرات فیزیکی مشهود همانند خطر سقوط از ارتفاع، کار در محیط های بسیار سرد یا بسیار گرم است. بعلاوه فعالیت در محیط هایی که خطراتی همانند زخم و شکستگی و مسمومیت را به طور ذاتی با خود همراه دارند، نیز سخت و زیان آور تلقی می شوند. این نوع مشاغل برای متخصصین بهداشت محیط و طب کار کاملا شناخته شده بوده، تمهیدات اطمینان بخش هم برای کنترل آسیب ها و هم برای جبران هزینه ها در قوانین و مقررات و پروتکل های شغلی پیشبینی شده است. (تمهیدات ایمنی، بازنشستگی پیش از موعد، تغییر اجباری رسته شغلی و HSE)

خستگی و فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی نوعی عارضه نامطلوب شغلی است که تشخیص آن به سادگی مخاطرات فیزیکی مشاغل نیست. تشخیص به موقع این عارضه گاه فقط به وسیله درمانگران حرف های امکان پذیر خواهد بود. در اینجا سعی می کنیم تعریفی درست و تصویری مبتنی بر دانش روانشناسی از مفهوم فرسودگی شغلی یا کارزدگی ارائه نماییم. برای این کار باید نقاط تمایز و افتراق فرسودگی شغلی با خستگی متعارف و خستگی روحی و روانی ناشی از کار طولانی را روشن سازیم.

خستگی فیزیکی ناشی از کار عموما با یک نوشیدنی مناسب، استراحت کافی، خواب آرام یا یک دوش آب گرم و مواردی از این دست برطرف می شود. با برطرف خستگی، فرد شاغل با انرژی اولیه به کار و فعالیت بر می شود.

گاهی خستگی فراتر از خستگی جسمی است. به گون های که حتی با برطرف عوارض جسمی نیز فرد شاغل در ابتدای روز کاری هم انرژی کافی ندارد. در این گونه موارد با اینکه روح و روان شخص دچار خستگی است، اما لزوما شخص درگیر فرسودگی شغلی نیست. تغییر رسته شغلی، جابجائی ساعت کار یا شیفت کاری، مرخصی چند روزه، مسافرت مناسب و مواردی از این دست می تواند فرد را دوباره به محیط کارش علاقه مند نماید. این نوع از آسیب های روانی که با اقدامات مربوط به بازتوانی روحی قابل برطرف هستند را نمیتوان در زمره فرسودگی شغلی قلمداد کرد.

تعریف فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی نوعی آسیب روحی و روانی ماندگار است که فرد آسیب دیده حتی بعد از یک مسافرت طولانی و مفرح آن را با خود دارد. این آسیب دیده به محض حضور دوباره در محل کار، احساس خستگی میکند. این فرد حتی وقتی که خارج از محیط کار و در شرایط آرامش روحی به صوت، تصویر، علامت یا حتی موقعیتی! که یاد آور کار و شغل اوست بر خورد میکند احساس ناخوشایند و افسردگی بر او غالب میشود؛ بنابراین فرسودگی شغلی را باید نوعی آسیب روحی و روانی دانست که برگشتپذیری فرد به ثبات و آرامش روحی را بدون مداخلات درمانی فعال تقریبا غیر ممکن می سازد.

پیشگیری و درمان

برای پیشگیری از فرسودگی شغلی یا کاهش آن راه چاره های زیر میتواند موثر باشد:

1-افزایش اطلاعات کارفرمایان در مورد آثار منفی فرسودگی شغلی و ترغیب آنان به اتخاذ راه چاره های کنترل و درمان فرسودگی شغلی. زیرا فهم این واقعیت از سوی کارفرما که فرسودگی شغلی، بهرهوری و کارائی کارکنان را کاهش می دهد، لازم است. بدین معنا که کنترل این آسیب شغلی علاوه بر افزایش رضایت نیرو های در اختیار سازمان، دارای توجیه مالی است؛ بنابراین پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی به عنوان یک اقدام مدیریتی و مالی شناخته می شود.

2-آموزش این واقعیت به کارکنان در معرض فرسودگی شغلی که مددجویان مورد مراجعه آنان، بخشی از واقعیت های غیر قابل انکار در اجتماع هستند. نفس وجود مددجویان، یک پدیده طبیعی، اما کوشش مدد کاران در جهت برطرف احتیاج ها یا کاهش درد های آنان یک فعالیت بسیار باارزش و مقدس و فراتر از روال های موجود در طبیعت است. حتی اگر کوشش این کارکنان در بسیاری از موارد، نتیجه مطلوبی نداشته باشد.

3-برگزاری متناوب جشن ها و مراسم قدردانی از کوشش کارکنان به گون های که این شاغلین در مقاطع مختلف ارزش معنوی و انسانی کار و فعالیت خود را به یاد آورند. اگر حضور داوطلبانه مددجویان قدردان در این گونه مراسمات از نظر قانونی و اخلاقی امکان پذیر باشد تاثیرگذاری بسیار بیشتری خواهد داشت.

4-مشاوره اخلاقی، فرهنگی و مذهبی به وسیله اشخاص دارای صلاحیت به کارکنان در معرض آسیب یا آسیب دیده.

5-جابجائی متناوب کارکنان در پست های شغلی، واحد های مختلف اداری یا محل های مختلف ارائه خدمت در صورت امکان.

6-فراهم نمودن مشاوره روانی رایگان برای کارکنان به صورت دور های

مداخله درمانگران

اگر اقدامات پیشگیرانه موثر واقع نشود و کارکنان دچار فرسودگی شغلی شوند باید اقدامات درمانی در دستور کار قرار گیرد. فرسودگی شغلی بسته به عمق و شدت آسیب و سن، جنس و موقعیت شخص آسیب دیده درمان متفاوتی دارد و بنابراین در مواردی که اقدامات پیشگیرانه، موفقیت آمیز نیست مداخله درمانگر حرف های برترین و گاه تنهاترین روش پیشنهادی است.

منبع: سلامت نیوز