ویروس زامبی چقدر برای انسان خطرناک است؟ - وبلاگ فرافایلی

به گزارش وبلاگ فرافایلی، محققان فرانسوی با احیای یک ویروس باستانی که 48 هزار و 500 سال در زمین منجمد سیبری گیر افتاده بود، حیرت جهانیان را برانگیخته اند.

به گزارش ایندیپندنت، این مطالعه تازه به سرپرستی ژان-ماری کلاوری از دانشگاه اکس مارسی که هنوز داوری علمی نشده است، این احتمال خطرناک را مطرح می نماید که سایر عوامل بیماری هایی که هزاران سال در یخ های متراکم سالم مانده اند، ممکن است با ذوب یخچال ها و یخ زمین به شکل ویروس های زامبی مسری آزاد شوند؛ فرایندی که بحران تغییرات اقلیمی با گرمایش دنیای، خطر دامن زدن به آن را به همراه دارد.

شاید این قضیه به موضوع [روایتی از] دنیای اعجاب انگیز فیلم های علمی-تخیلی بازاری و درجه دو شبیه باشد، اما تهدیدی دوباره برای زیست بشر در زمین، آخرین چیزی است که در حال حاضر به آن احتیاج داریم. پس ببینیم چقدر باید این خبر را جدی بگیریم.

این میکروب یکی از 13 میکروبی است که از درون هفت نمونه احیا شده است و نام آن را از روی پاندورای افسانه ای، پاندوراویروس یدوما گذاشته اند. این ویروس قرن ها در عمق 16 متری زمین کف دریاچه ای در یوکچی آلاس در یاکوتیا واقع در شمال شرقی روسیه محبوس بوده است و با این حال، توانسته یک ریزجاندار تک یاخته ای میکروسکوپی موسوم به آکانتامیبا را در فرایندی آزمایشگاهی مبتلا کند.

خوشبختانه محققان دست اندرکار این مطالعه گفته اند که اطمینان دارند این ویروس هیچ خطری برای موجود زنده ای به پیچیدگی بشر ندارد.

گروه تحت سرپرستی کلاوری نوشتند: خطر زیستی ناشی از احیای ویروس های ماقبل تاریخ که آمیب ها را مبتلا می نمایند... کاملا قابل چشم پوشی [و ناچیز] است.

بعید است که این سویه خاص خطرناک باشد، اما با در نظر گرفتن این که تقریبا سطح یک چهارم نیمکره شمالی زمین دائما از یخ پوشیده است، احتمال آزاد شدن سایر بیماری هایی که در شرایط کریپتوبیوز مانده اند، همچنان چشمگیر است.

با ذوب فزاینده یخ های قطبی بر اثر گرمایش دنیای، مواد آلی نظیر دی اکسیدکربن و متان که مدت زیادی سالم مانده اند، آزاد می شوند و به گرمایش بیشتر جو سیاره مان یاری می نمایند. (احتمالا) وضع سایر ویروس های فروخفته ای که از دوره های پیشین حبس شده بوده اند، نیز چنین است.

محققان گروه کلاوری نوشتند: هنوز نمی توان تخمین زد که این ویروس ها پس از قرار گرفتن در معرض شرایط محیطی (نور فرابنفش، اکسیژن و گرما) تا چه مدت می توانند دوام بیاورند و چقدر محتمل است در این بازه با میزبان مناسبی روبرو شوند و آن را مبتلا نمایند.

اما با وجود گرمایش دنیای و با افزایش سرعت ذوب لایه منجمد دائمی زمین، این خطر حتما بیشتر می گردد و در پی پیشرفت های صنعتی، جمعیت بیشتری در قطب شمال ساکن خواهد شد.

اریک دلوارت، ویروس شناس دانشگاه کالیفرنیا، هم هشدار آن ها را تایید کرد و به نیوساینتیست گفت: اگر این نویسندگان واقعا دارند ویروس های زنده را از خاک های منجمد باستانی جدا می نمایند، محتمل است ویروس های حتی کوچک تر و ساده تر مختص پستانداران هم سالیان سال به صورت یخ زده دوام بیاورند.

بازیابی ویروس از خاک منجمد سابقه دارد و محققان دانشگاه ایالتی اوهایو در سال 2021 گزارش داده بودند که در نمونه های یخ برگرفته از فلات تبت که قدمتشان را تا 15 هزار سال برآورد نموده بودند، مواد ژنتیکی 33 بیماری را شناسایی نموده اند.

بعلاوه، طبق گزارش تایمز، پسربچه ای در سال 2016 بعد از تماس با لاشه آلوده یک گوزن شمالی که در پی آب شدن برف ها نمایان شده بود، بر اثر ابتلا به سیاه زخم درگذشت؛ در حالیکه از سال 1941 به بعد از این باکتری در آن منطقه خبری نبود.

محققان فرانسوی در مطالعه خود خاطرنشان کردند که در خصوص ویروس های زنده پیدا شده در خاک منجمد، تحقیقات محدودی انجام گرفته است و گفتند: به غلط می گویند چنین اتفاقاتی نادر است و ویروس های زامبی برای سلامت عمومی تهدیدی به شمار نمی آید.

این محققان اطمینان داشتند که کوشش تحقیقاتی خودشان خطرات اندکی به بار می آورد، اما در خصوص طرح تحقیقاتی روسیه برای برداشت مستقیم ویروس های باستانی از بقایای ماموت های پشمالو و کرگدن ها و اسب های ماقبل تاریخ نگران ترند، چون این ویروس ها در گذشته پستاندارهایی را مبتلا نموده اند.

گویا این مطالعه در حال حاضر در آزمایشگاه وکتور در نووسیبیرسک در دست انجام است.

گروه کلاوری هشدار داد: شرایط در خصوص بیماری های گیاهی، جانوری یا انسانی ناشی از احیای ویروس های ناشناخته باستانی، خیلی فاجعه بارتر خواهد بود.

لازم به توجه است که اگر ویروس زامبی پس از قرن ها مدفون بودن در یخ آزاد گردد و برای انسان زیان بار باشد، واکسن آماده یا داروی ضدویروسی برای محافظت از خود علیه آن در دست نخواهیم داشت و شرایطی مانند نخستین ظهور کووید-19 در ووهان چین رخ می دهد.

یک همه گیری تازه می تواند به معنای بازگشت دوباره قرنطینه های سراسری به دنیا باشد؛ چشم اندازی که با توجه به رویدادهای سه سال گذشته، برای کمتر کسی خوشایند است و نشان می دهد که دست کم به لحاظ نظری، باید احیای بیماری های گذشته را جدی بگیریم.

هرچند نباید احتیاجی به یادآوری باشد، تمام این ها یادآوری دیگری است که اینک که هنوز می توانیم بر بحران تغییرات اقلیمی اثر بگذاریم، کوشش بیشتری برای مقابله با آن انجام دهیم.