نکات کاربردی جدید در پیشگیری از عفونت و انتقال ویروس کرونا - وبلاگ فرافایلی

به گزارش وبلاگ فرافایلی، مؤسسه ملی تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران در مقاله ای علمی با عنوان انتقال ویروس کووید -19: نکات کاربردی در اقدامات احتیاطی پیشگیری از عفونت، نسخه به روزرسانی شده مقاله علمی 29 مارس 2020 سازمان بهداشت جهانی را به همراه شواهد علمی جدید در خصوص انتقال کووید -19، ویروس عامل بیماری COVID-19 منتشر کرد.

این خلاصه علمی، مروری بر نحوه انتقال کووید- 19 آنچه در خصوص انتقال ویروس توسط افراد آلوده و کاربردهای آن در عفونت و اقدامات احتیاطی کنترل در داخل و خارج از مراکز پزشکی شناخته شده است، ارائه می دهد.

راه های انتقال؛ انتقال به وسیله تماس و قطرک ها

انتقال کووید- 19 می تواند به وسیله تماس مستقیم، غیرمستقیم یا نزدیک با افراد آلوده به وسیله ترشحات آلوده مانند بزاق و ترشحات تنفسی یا قطرک های تنفسی آنها هنگامی که فرد آلوده سرفه، عطسه، صحبت کند یا آواز بخواند، اتفاق بیافتد.

قطرک های تنفسی قطری 10-5 میکرومتری دارند. به قطرک ها با قطر کمتر از 5 میکرومتر نیز هسته های قطرکی یا آئروسل گفته می شوند. انتقال قطرک های تنفسی می تواند در هنگام تماس نزدیک شخص (تا فاصله 1 متر) با یک فرد آلوده که دارای علائم تنفسی است (مثل سرفه یا عطسه) یا در حال صحبت کردن یا آواز خواندن است، رخ دهد.

در این شرایط، قطرک های تنفسی حاوی ویروس می تواند به دهان، بینی یا چشم های فرد مستعد برسد و به عفونت منجر گردد. انتقال غیرمستقیم به وسیله تماس یک میزبان مستعد با یک شی یا سطح آلوده fomite نیز امکانپذیر است.

راه های انتقال؛ انتقال هوابرد (انتقال به وسیله هوا)

انتقال به وسیله هوا (انتقال هوابرد) به گسترش و انتشار عامل ایجاد عفونت به وسیله هسته های قطرکی (آئروسل) گفته می گردد که در صورت معلق بودن در هوا در مسافت های طولانی و مدت زمان زیادی به صورت عفونی باقی می مانند. هوابرد بودن کووید 19 می تواند در طی فعالیتها و درمان های پزشکی که ممکن است منجر به فراوری آئروسل گردد، رخ دهد.

WHO همراه با متخصصین علمی، به طور فعال بحث و ارزیابی نموده اند که آیا کووید- 19 ممکن است در صورت عدم وجود روش های فراوری آئروسل، به ویژه در محیط های داخلی با تهویه ضعیف منتشر گردد؟ فیزیک هوای بازدمی و فیزیک جریانات فرضیه هایی را در خصوص مکانیسم های ممکن انتقال کووید- 19 به وسیله آئروسل ها ایجاد نموده است.

آنالیز جزئیات پژوهش های اجرا شده حاکی از آن است که انتقال بیماری به وسیله قطرک ها و سطوح آلوده می تواند بصورت فرد به فرد صورت گیرد.

علاوه بر این، محیط های تماسی نزدیک (محیط صمیمی) در مراکز عمومی ممکن است انتقال بیماری را از تعداد کم بیمار به بسیاری از افراد دیگر تسهیل کند (انتشار بسیار بالا،) به ویژه هنگامی که در عدم رعایت فاصله اجتماعی دستها شسته نگردد و یا از ماسک استفاده نگردد.

راه های انتقال؛ انتقال به وسیله فومیت (سطوح) آلوده

ترشحات یا قطرک های تنفسی که توسط افراد آلوده دفع و منتشر می گردد، می توانند سطوح و اشیا را آلوده نموده و باعث ایجاد فومیت (سطوح) آلوده شوند. ویروس کووید -19 زنده و/ یا RNA ردیابی شده توسط RT-PCR بسته به شرایط محیطی (از جمله دما و رطوبت) و نوع سطح به ویژه با غلظت های بالا در محیط های درمانی بیماران COVID-19 در بازه های زمانی مختلف از ساعتها تا روزها یافت می گردد.

بنابراین ویروس ممکن است به صورت غیر مستقیم به وسیله لمس سطوح در محیط های گذرا یا لمس اشیاء آلوده به ویروس به وسیله یک شخص آلوده (مثلاً گوشی معاینه پزشک یا دماسنج) و به دنبال آن لمس دهان، بینی یا چشمها، انتقال یابد.

با وجود شواهد و مدارک پی در پی در خصوص آلودگی سطوح به کووید- 19 و بقای ویروس در بعضی از سطوح، هیچگونه گزارش خاصی وجود ندارد که مستقیماً انتقال به وسیله سطوح آلوده را مطرح نموده باشد. افرادی که با سطوح بالقوه عفونی در تماس هستند اغلب با فرد بیمار نیز در تماس نزدیک هستند؛ بنابراین تشخیص بین انتقال عامل بیماری به وسیله قطرک های تنفسی و یا سطوح آلوده سخت است.

با این حال، سطوح آلوده بعنوان یکی از راه های انتقال کووید- 19 می تواند بیانگر آلودگی محیط پیرامون ناشی از تماس با افراد باشد و البته این واقعیت را بیان کند که ویروس کرونا و سایر ویروسهای تنفسی می توانند از این طریق انتقال یابند.

سایر روش های انتقال

RNA ویروس کووید- 19 همچنین در سایر نمونه های بیولوژیکی از جمله ادرار و مدفوع بعضی از بیماران مشاهده شده است. بعضی از مطالعات از شناسایی RNA ویروس کووید- 19 در پلاسما یا سرم خبر داده اند، و همچنین ویروس می تواند در سلول های خونی تکثیر گردد. با این حال، نقش انتقال ویروس به وسیله خون هنوز تعیین نیست.

در حال حاضر، هیچ مدرکی برای انتقال داخل رحمی کووید -19 از زنان باردار آلوده به جنین آنها وجود ندارد، اگرچه داده ها محدود هستند. WHO اخیراً چکیده علمی در خصوص شیردهی و COVID-19 منتشر نموده است. انتقال کووید- 19 از مادر به جنین تا به امروز مشاهده نشده است.

چه زمانی افراد آلوده به کووید -19 دیگران را آلوده می نمایند؟

دانستن اینکه چه زمانی یک فرد آلوده می تواند کووید -19 را گسترش دهد، به اندازه چگونگی راه های انتقال و گسترش ویروس مهم است. WHO اخیراً گزارش علمی کوتاهی منتشر و به این موضوع پرداخته است که چه زمانی ممکن است شخص آلوده به ویروس بر اساس شدت بیماری خود، آن را گسترش دهد.

شواهد نشان می دهد که RNA ویروس کووید- 19 اندازه گیری شده توسط RT-PCR را می توان در افراد مبتلا با بیشترین بار ویروس، 1-3 روز قبل از آغاز علائم آنها تشخیص داد، همچنین ویروس در محدوده روز آغاز علائم نیز شناسایی شده و پس از آن با گذشت زمان کاهش تدریجی داشته است.

به نظر می رسد نتایج آزمایش RT-PCR به طور کلی برای افراد بدون علامت 1-2 هفته و برای بیماران مبتلا به بیماری خفیف تا متوسط، تا 3 هفته یا بیشتر مثبت است. در بیماران با درجه ابتلا شدید به 19-COVID این زمان می تواند بسیار طولانی تر باشد.

ویروس زنده در نمونه بیمار بدون علامت و در بیماران مبتلا به بیماری خفیف تا متوسط به مدت 8-9 روز پس از آغاز علائم و در مدت زمان طولانی تر در بیماران به شدت بیمار، تشخیص داده شده است. افراد آلوده به کووید -19 بدون علائم بیماری نیز می توانند دیگران را آلوده نمایند.

میزان گسترش و شیوع بیماری بدون علامت در جامعه ناشناخته است. نسبت افراد بیمار بدون علائم بالینی احتمالاً تحت تاثیر سن متفاوت است. به طوریکه به دلیل افزایش شیوع بیماری های زمینه ای در گروه های سنی بالاتر، خطر ابتلا به بیماری در این گروه سنی با درجه شدیدتری وجود دارد و در عین حال مطالعات نشان می دهند که بچه ها نسبت به بزرگسالان از نظر بالینی علائم کمتری را نشان می دهند.

اقدامات پیشگیری از انتقال بیماری

درک چگونگی، زمان و موقعیت هایی که افراد آلوده شده، ویروس را انتقال می دهند برای ایجاد و اجرای روش های کنترل و شکستن زنجیره انتقال مهم است. شواهد و تجربیات موجود نشان می دهد که محدود کردن تماس نزدیک بین افراد آلوده و سایر افراد، پایه اصلی شکستن زنجیره انتقال ویروس عامل ایجاد COVID-19 است.

جلوگیری از انتقال را به بهترین وجه با شناسایی هرچه سریعتر موارد مشکوک، آزمایش و جدا کردن افراد عفونی می توان انجام داد. علاوه بر این، شناسایی افراد در تماس نزدیک با بیمار، بسیار حیاتی است تا بتوان با قرنطینه کردن آنها و همچنین شکستن زنجیره انتقال از فرایند روبه جلو شیوع بیماری جلوگیری کرد.

بنابراین دوران قرنطینه باید از آخرین تماس با فردی که به ویروس مبتلا شده به مدت 14 روز بطول بیانجامد. اگر این امکان وجود نداشته باشد که در یک مکان جداگانه قرنطینه انجام گردد، احتیاج است فرد به مدت 14 روز خود را در محل زندگی خویش قرنطینه کند.

برای پیشگیری از انتقال، WHO مجموعه ای کامل از اقدامات را توصیه می نماید از جمله:

* شناسایی بیماران مشکوک در اسرع وقت، آزمایش و جداسازی کلیه موارد (افراد آلوده) در محل هایی با امکانات مناسب.

* شناسایی و قرنطینه کردن تمام افراد در تماس نزدیک با افراد بیمار. آزمایش کردن افراد با علائم پیشفراینده بیماری. جداسازی آنها درصورت آلوده بودن.

* استفاده از ماسک های پارچه ای در موقعیت های خاص و به ویژه در مکان های عمومی که ازدحام وجود دارد و سایر اقدامات پیشگیری مانند حفظ فاصله اجتماعی امکان پذیر نیست.

* بکارگیری اقدامات احتیاطی مربوط به تماس و قطرک ها توسط کارکنان بهداشتی که از بیماران 19-COVID مشکوک و تأیید شده مراقبت می نمایند.

* استفاده مداوم از ماسک پزشکی توسط کارکنان بهداشتی و درمانی شاغل در کلیه مناطق کلینیکی و در طی کلیه فعالیت های روزمره در کل شیفت کاری.

* در هر زمانی، بهداشت مکرر دست، حفظ فاصله اجتماعی از دیگران در صورت امکان و حفظ قوانین تنفسی رعایت گردد.

* دوری از مکانهای شلوغ، مکان ها با ارتباط نزدیک و صمیمی و فضای محصور با تهویه ضعیف.

* برای محافظت از دیگران ماسک پارچه ای را در فضای بسته و پر ازدحام بپوشید و از تهویه مناسب محیطی در کلیه محیط های بسته و تمیز کردن مناسب و ضد عفونی محیط اطمینان حاصل کنید.